دانشگاه صنعتی مالکاشتر یکی از دانشگاههای تخصصی و پژوهشمحور ایران است که زیر نظر وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح فعالیت میکند و در حوزههای مهندسی پیشرفته، هوافضا، مواد، مکانیک، الکترونیک، فناوریهای نوظهور و پژوهشهای راهبردی فعال است. این دانشگاه از دهه ۱۳۶۰ شکل گرفت و مأموریت اصلی آن تربیت نیروی انسانی متخصص و اجرای پروژههای تحقیقاتی سطحبالا برای صنایع دفاعی و ملی است. پردیسهای اصلی آن در اصفهان و لویزان تهران قرار دارند و بسیاری از فعالیتهای آن ماهیت محرمانه و پژوهشی دارد. این مجموعه به دلیل ماهیت دانشگاهی، مدیرعامل یا رئیس هیأتمدیره ندارد و توسط رئیس دانشگاه اداره میشود.
دانشگاه صنعتی مالکاشتر، بهعنوان یکی از مهمترین مراکز علمی و پژوهشی کشور، نقشی بیبدیل در توسعه فناوریهای پیشرفته، ارتقای توان صنعتی و پشتیبانی علمی از بخش دفاعی ایران ایفا میکند. این دانشگاه که زیر نظر وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح فعالیت دارد، از آغاز تأسیس خود تاکنون، رویکردی مبتنی بر تلفیق دانش نظری، تحقیق و توسعه (R&D)، و تولید فناوری داشته و امروز به یکی از قطبهای اصلی پژوهشهای راهبردی کشور تبدیل شده است. ماهیت خاص فعالیت دانشگاه سبب شده بسیاری از پروژهها و دستاوردهای آن در سطح ملی و امنیتی تعریف شود.
دانشگاه صنعتی مالکاشتر دارای چندین پردیس در تهران، اصفهان، شاهینشهر، و مناطق دیگر است و رشتههای مهندسی و علوم پایه را با تمرکز بر حوزههای راهبردی ارائه میدهد. دانشکدههای این مجموعه در حوزههایی همچون مهندسی هوافضا، مواد و متالورژی، مکانیک، برق و الکترونیک، فناوری اطلاعات، رباتیک، شیمی، اپتیک و لیزر، بیوتکنولوژی و امنیت اطلاعات فعال هستند.
این دانشگاه برخلاف دانشگاههای معمول، علاوه بر آموزش، پروژههای صنعتی و تحقیقاتی مأموریتمحور انجام میدهد و به همین دلیل رابطه مستقیم با صنایع دفاعی، توسعه لجستیک، و مراکز تحقیقاتی کشور دارد.
اگرچه دانشگاه محصول تجاری مستقیم به بازار ارائه نمیکند، اما دستاوردهای فناورانه آن در صنایع دفاعی و غیر دفاعی بهکار گرفته میشود. برخی از مهمترین حوزههای تولید فناوری عبارتاند از:
دانشگاه صنعتی مالکاشتر یکی از محورهای اصلی پژوهش در حوزه هوافضا، سازههای سبک پیشرفته، مواد مقاوم حرارتی، و فناوری پرتابگرهاست. بسیاری از پژوهشهای این دانشگاه در توسعه فناوریهای ملی نقش کلیدی داشتهاند.
تولید و ارتقای مواد نوین، سوپرآلیاژها، سرامیکهای مهندسی و کامپوزیتهای خاص مورد استفاده در صنایع هوافضا، خودروسازی و دفاعی، از دستاوردهای مهم این دانشگاه است.
فعالیتهای گستردهای در طراحی بردهای الکترونیکی، سامانههای مخابراتی پیشرفته، سیستمهای راداری، حسگرها و تجهیزات الکترونیکی دقیق انجام میشود.
پژوهش و توسعه در زمینه رباتهای صنعتی، رباتهای با کاربرد ویژه، سیستمهای کنترل پیشرفته و هوش مصنوعی از محورهای برجسته فعالیت دانشگاه است.
دانشگاه مالکاشتر در حوزه بیوتکنولوژی، تولید مواد زیستی خاص، و پژوهشهای کاربردی در علوم پزشکی دفاعی نیز فعال است.
این دانشگاه از ابتدا با این هدف تأسیس شد که نیروهای متخصص و موردنیاز صنایع دفاعی و فناوریمحور را تربیت کند؛ نیروهایی که توانایی کار در پروژههای سطحبالا و پیچیده را دارند.
بر اساس قراردادهای رسمی، دانشگاه پروژههای تحقیقاتی پیچیدهای در حوزه فناوری مواد، سازهها، جنگافزارها، سامانههای هوشمند و فناوریهای نوظهور انجام میدهد.
دانشگاه مالکاشتر دارای یکی از مجهزترین شبکههای آزمایشگاهی کشور است. خدماتی مانند آزمون مواد، تحلیلهای پیشرفته، آزمایشهای مخابراتی، تست حرارتی، رفتار مکانیکی و… به صنایع ارائه میشود.
یکی از نقشهای مهم دانشگاه، تبدیل پژوهش به فناوری و انتقال آن به صنایع داخلی است. بسیاری از شرکتهای دفاعی و صنعتی وابسته، بخشی از فناوریهای خود را از این دانشگاه دریافت میکنند.
در شرایطی که کشور در حوزههای استراتژیک با محدودیتهای بیرونی روبهروست، دانشگاه مالکاشتر به عنوان موتور محرک پژوهشهای دفاعی و فناوریهای نوین شناخته میشود. خروجی علمی این دانشگاه در تولید فناوریهای بومی، افزایش توان مهندسی ملی، کاهش وابستگی به خارج، و ایجاد زیرساختهای پایدار برای نسل آینده صنایع نقش اساسی داشته است.
دانشگاه صنعتی مالکاشتر یک مرکز صرفاً آموزشی نیست، بلکه یک بازوی فناوری و پژوهش راهبردی برای کشور است؛ مجموعهای که آموزش، پژوهش، تولید فناوری و ارائه خدمات تخصصی را در کنار هم پیش میبرد. فعالیتهای این دانشگاه، چه در حوزه مواد نو، چه در سامانههای پیشرفته یا علوم زیستی، نقش مهمی در ارتقای توان ملی و توسعه فناوریهای بومی ایفا کرده و همچنان یکی از نقاط اتکای کشور در مسیر توسعه دانشمحور باقی مانده است.
